Muziekensemble speelt voor de Koning op Prinsjesdag

Jaar  Dinsdag 20 september 2022

Opdracht  De Staten-Generaal en het Residentie Orkest

Uitvoering  Componist Max, Art of Sound-student Simon en de Kopersectie van het RO

Gelegenheid  De Verenigde Vergadering op Prinsjesdag 2022

Tijdens prinsjesdag 2022 werd de compositie ‘Ode al vento’ uitgevoerd door het koperkwintet van het Haagse Residentie Orkest

De Staten-Generaal heeft voor de Verenigde Vergadering op Prinsjesdag speciaal een muziekstuk laten maken door componist Max van Platen. Het stuk heet ‘Ode al vento’ (Ode aan de wind) en werd uitgevoerd door het koperkwintet van het Haagse Residentie Orkest vlak na het voorlezen van de troonrede door de Koning.

Componist Max van Platen, Art of Sound-student Simon en de Kopersectie van het Residentie Orkest werkten samen voor Prinsjesdag

Alles begon met het project ‘One Minute Symphony’, gefaciliteerd door het Residentie Orkest en Vereniging Vrienden in Dan Haag. Max van Platen, student Bachelor Compositie componeerde begin 2022 een One Minute Symphony binnen deze reeks; ‘Dans van de ekster’. Later volgde ‘Ode al vento’ voor deze koninklijke gelegenheid.

Max liet zich inspireren door ‘De blauwe vlam’ een schilderij van de Nederlandse kunstenaar Constant Nieuwenhuys. Hij componeerde een stuk voor het Residentie Orkest in het kader van de educatieve samenwerking tussen het orkest en het Koninklijk Conservatorium. Het schilderij met de twee kleuren deed hem denken aan het concept van bitonaliteit; het gebruik van twee toetsen tegelijk. Het was de eerste keer dat Max een stuk voor een heel symfonieorkest schreef. Dat kan overweldigend zijn, maar Max is er zeer goed in geslaagd.

De artistiek leider van het Residentie Orkest (RO), Sven Arne Tepl dacht er ook zo over en genoot enorm van de compositie van Max. Hij besloot contact te houden met de jonge kunstenaar. Toen Jan Anthonie Bruijn, voorzitter van de Eerste Kamer, op zoek was naar een nieuw talent om een ​​kort stuk voor de Koning der Nederlanden te componeren, stelde Sven aanstormend talent Max voor.

De wensen voor de compositie waren helder:

  • een kwintet voor blaasinstrumenten (koper);
  • iets dat klinkt als een indrukwekkende ouverture in een vrolijk tempo;
  • een stuk dat de Koning zou kunnen begeleiden bij de opening van het nieuwe werkjaar van de Staten-Generaal. 

Om in de juiste stemming te komen, bekeek Max Youtube-video’s van eerdere belangrijke gelegenheden zoals Prinsjesdag maar ook Koningsdag en de Dodenherdenking op 4 mei. De muziek die op deze dagen, speciaal voor 4 mei, werd gebruikt, ontroerde Max en zette de toon voor zijn compositie. Meestal begint Max (naar zijn mening een beetje ouderwets) met zijn piano, een pen en een stuk papier. Hij probeert verschillende melodieën en akkoorden uit tot hij zijn perfecte melodie vindt.

Maar Max probeert zich ook voor te stellen hoe de dag eruit gaat zien. Hij denkt aan de muzikanten die zijn stuk zullen spelen. Het wordt een lange dag voor hen en koperblazers hebben veel adem nodig. Hij zorgt ervoor dat iedereen voldoende adempauzes heeft en dat er een goede balans is tussen de instrumenten.

Een andere inspiratiebron was het weer in Den Haag in september

Een typische Nederlandse herfstdag is winderig en vol beweging; bladeren die dansen in de wind, mensen die hun hoofddeksel vasthouden in de hoop dat ie niet wegwaait. Dat hoor je allemaal terug in de compositie van Max. Het mag dan een stormachtige dag zijn, hij blijft optimistisch. Het kan ook symbolisch gezien worden; voor velen is 2022 een moeilijk jaar. Oorlog in Europa, de energiecrisis, mensen voelen de inflatie in hun portemonnee. Over deze moeilijke onderwerpen moet de Koning het volk voorlezen tijdens zijn toespraak, maar hij moet er ook voor zorgen dat men hoop blijft houden.

Max van Platen: “Ik heb geprobeerd het dubbele karakter van Prinsjesdag in noten te vangen. Enerzijds het ceremonieel-statische van de plechtigheid, anderzijds de blik op de toekomst. De opening van het stuk weerspiegelt het ceremoniële begin, daarna komt er meer beweging in de muziek. Dat staat symbool voor de start van het parlementaire jaar, voor de wind die gaat waaien door de Hollandse polders. Of het nu een orkaan is, een fris windje of een zachte bries, wind zal er altijd zijn in Nederland. Momenten voor bezinning die uitkomen op een hoopvol, koninklijk thema. Hoe somber de tijden ook kunnen zijn, het stuk eindigt energiek en op de toekomst gericht.”

Lees het complete artikel ‘A Song for the King’ op de website van Het Koninklijk Conservatorium

Publicaties over het muziekstuk ‘Ode al vento’ in de media

Jan Anthonie Bruijn – Voorzitter van de Eerste Kamer ziet in het muziekstuk ook; “Enerzijds het ceremonieel statische en anderzijds ook de beweging die weer op gang komt met een nieuw parlementair jaar..”
Beluister de complete opname van het muziekstuk ‘Ode al vento’ dat tijdens de uitzending van De Ochtend van 4 in première ging op donderdag 15 september 2022

Luister via SoundCloud naar de compositie van Max van Platen, opgenomen door Art of Sound student Simon. Deze opname is uitgezonden door Radio NPO4

Lees op eerstekamer.nl het interview met Max van Platen; wie zijn inspirators zijn, hoe hij ideeën heeft opgedaan voor het stuk en hoe hij eraan is gaan werken.

De website Classic.nl noemt de prijzen die Max behaalde, hij won ondermeer de masterclass prijs van het Koninklijk Conservatorium.

DTV Nieuws schrijft over het proces van de componist vanaf zijn bladmuziek naar de klanken van de vijf koperblazers.

Meer composities van Max van Platen

© Foto: Eerste Kamer/Serge Ligtenberg